Stanisław Dziedzic (1953-2021)

W najgorszych chwilach przez myśl mi nie przeszło, że pisząc o Stanisławie Dziedzicu, przy jego nazwisku umieszczę nawias z dwoma datami… A jednak stało się. 8 kwietnia 2021 roku w Krakowie, w Szpitalu Uniwersyteckim, covid zabrał nam dyrektora Biblioteki Kraków, naszego Przyjaciela.

Stanisław Dziedzic urodził się 13 października 1953 roku w Dąbrowie koło Rzeszowa. Jego ukochanym miejscem, do którego zawsze z radością wracał, był Kraków. Gdy przyjechał na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim, zamieszkał w Domu Studenckim „Żaczek”. Tam przeszedł pierwsze szlify samorządności, pracował bowiem w Radzie Samorządu „Żaczka”. Absolwentem filologii polskiej UJ został w 1978 roku. Jak opowiadał, był jednym z ostatnich słuchaczy wykładów tak wybitnych polonistów jak prof. Kazimierz Wyka czy prof. Maria Dłuska. W tym samym roku na UJ skończył studia dziennikarskie. Stopień doktora nauk humanistycznych na UJ uzyskał w roku 2015, a jego doktorska rozprawa poświęcona była młodzieńczej twórczości literackiej Karola Wojtyły – Jana Pawła II.

Przez lata był nauczycielem akademickim związanym z macierzystą uczelnią, gdzie wykładał zagadnienia związane z zarządzaniem kulturą oraz prowadził – ulubione przez studentów – zajęcia poświęcone dziedzictwu kulturowemu w Krakowie. Nade wszystko był jednak pracownikiem administracji państwowej i samorządowej. Bez mała trzydzieści lat (1989-2016) pracował jako zastępca dyrektora Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Miasta Krakowa, zastępca dyrektora i dyrektor Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Województwa Małopolskiego, wreszcie jako dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMK.

W międzyczasie był też wicedyrektorem Biura Jubileuszowego 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego, członkiem Zarządu i wiceprezesem Radia Kraków S.A.; członkiem Rady Nadzorczej Telewizji Polskiej S.A. Był też członkiem Rady Muzeum Niepodległości w Warszawie, Rady Programowej Muzeum Archeologicznego w Krakowie.

Jego ulubioną działalnością była praca w Społecznym Komitecie Odnowy Zabytków Krakowa, do którego został powołany przez Prezydenta RP w 2001 roku. Dbałość o zabytki i przywrócenie Krakowowi wizerunku dostojnego, zabytkowego miasta było przez lata jego idée fixe.
Był inicjatorem powstania i osobą zarządzającą Parkiem Kulturowym Kraków Stare Miasto. To dzięki Jego desperacji nasze Stare Miasto zostało „odreklamione”. W 2016 roku Nasz Dyrektor został członkiem Prezydium SKOZK.

Od 2016 roku był pełnomocnikiem Prezydenta Miasta Krakowa ds. organizacji Biblioteki Kraków, na czele której stanął w 2017 roku. Tworząc Bibliotekę Kraków zadbał przede wszystkim o pracowników likwidowanych bibliotek dzielnicowych. Jednak Jego wizja biblioteki wybiegała daleko w przyszłość i ogarniała dziedziny, którymi biblioteki publiczne dotąd się nie zajmowały, bądź robiły to – z różnych względów – marginalnie. Dużą wagę przykładał do pracy działu wydawniczego Biblioteki Kraków. W uzgodnieniu z prezydentem miasta Krakowa podjął prace nad II wydaniem Encyklopedii Krakowa. Był założycielem i redaktorem naczelnym Rocznika Biblioteki Kraków. Powołał też do życia miesięczny Informator Czytelniczo-Kulturalny Biblioteka Kraków, ogólnopolski kwartalnik literacki Czas Literatury, podjął się też kontynuacji wydawania miesięcznika społeczno-kulturalnego Kraków, stworzył też serię poetycką szczególnie ważnych twórców Krakowa (np. Stanisław Stabro, Krzysztof Lisowski) i podjął kontynuację serii wydawniczej Poeci Krakowa (ukazały się m.in. tomy Zofii Zarębianki, Jadwigi Maliny czy Leszka Długosza). Był też inicjatorem i przewodniczącym Kapituły Nagrody Żółtej Ciżemki przy BK. W końcu był pomysłodawcą cieszącego się dużą popularnością cyklu filmów Portrety Literackie realizowane wspólnie z Telewizją Kraków.

Nie sposób w tym miejscu wymienić wszystkie Jego książki. Był autorem kilku tysięcy artykułów i kilkudziesięciu książek. Przywołajmy w tym miejscu choć kilka, jakie na przestrzeni dziesięcioleci Stanisław Dziedzic napisał i opublikował: Ojczyzna myśli mojej. Studia i szkice literackie, (1999), Święty szlak Almae Matris (2003), Kraków to jest wielka rzecz (2012), Romantyk Boży (2014), Archipelag pięknych ludzi. Portrety i studia (2017), Teatr 38 (współautor Tadeusz Skoczek) (2018), Antynomie ładu i niezgody: krakowskie studia do portretów (2019). Chyba najwyżej cenił sobie pracę edytorską i naukową nad młodzieńczymi tekstami literackimi Karola Wojtyły – Jana Pawła II. Bardzo wcześnie opracował i opublikował młodzieńcze wiersze Karola Wojtyły Magnificat. Sonety (1995), Psałterz – Księga Słowiańska (1996). Często z tego tytułu korespondował i spotykał się z Ojcem Świętym w Watykanie. W końcu został członkiem zespołu opracowującego literacki dorobek Karola Wojtyły – Jana Pawła II.

Stanisław Dziedzic odznaczony został m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, Złotym Medalem Zasłużony dla Archidiecezji Krakowskiej.

Janusz M. Paluch
Kierownik Działu Wydawnictw i Animacji
Biblioteka Kraków